Bij een eenmanszaak (waaronder ook een Vennootschap onder Firma - Vof) kan sprake zijn van aanloopkosten (ook wel aangeduid als kosten in de aanloopfase), terwijl bij een BV of NV sprake is van oprichtingskosten. Beide worden op een verschillende manier in de boekhouding opgenomen.

Aanloopkosten
De Belastingdienst meldt dat kosten die zijn gemaakt voordat de onderneming van start ging, maar wel gericht zijn om de onderneming tot stand te brengen, aftrekbaar zijn. Zo wordt door de Belastingdienst als voorbeelden een marktverkenning en ingewonnen adviezen genoemd. Andere voorbeelden van aanloopkosten kunnen zijn het vooraf bouwen van een website, hostingkosten en eventueel kantoorartikelen die alvast aangeschaft zijn. Ook reiskosten in de aanloopfase zijn aftrekbaar als dat betrekking heeft op de oprichting van een onderneming. 

Voor de inkomstenbelasting kan met terugwerkende kracht (5 jaar volgens ons) gebruik gemaakt worden van de aftrek van aanloopkosten. Ook kan betaalde btw op aanloopkosten als voorbelasting afgetrokken worden als de onderneming voor deze aftrek in aanmerking komt. 

Boekingsvoorbeeld
Het boeken van aanloopkosten wijkt niet af van het boeken van kosten nadat de onderneming is opgericht. Stel dat een rekening voor advieskosten is ontvangen i.v.m. de oprichting van een VOF. De inkoopfactuur bedraagt 200 euro excl. btw. 

De boeking op basis van RGS-codes luidt dan:

Oprichtingskosten
Bij een BV of NV is sprake van oprichtingskosten. 
Denk met name aan notariskosten bij het oprichten van een vennootschap.

OIn tegenstelling tot de hiervoor genoemde aanloopkosten kent RGS enkele specifieke (grootboek)rekeningen gericht op oprichtingskosten. Deze kosten kunnen geactiveerd worden op de balans als immateriële activa, gevolgd door afschrijving over ten hoogste 5 jaar. In dit geval moet voor het zelfde bedrag een wettelijke reserve gevormd worden ten laste van de overige reserve.

Een andere optie is deze kosten direct ten laste van de winst- en verliesrekening (W&V) te boeken.
Voor dit laatste kent RGS de rekening WFbeEmkEmk (84861) "Emissiekosten". 

Het verwerken van oprichtingskosten in de boekhouding is uitgewerkt met boekingsvoorbeelden in de Wiki RGS en Uitgifte van aandelen in de boekhouding.