Via een aparte "Fabricagerekening" wordt zowel het werkelijke gebruik als de doorbelasting, tegen kostprijs, aan producten (en halffabrikaten) bijgehouden in de boekhouding. Deze methode valt aan te raden als gewerkt wordt met een onderliggend MRP- of ERP-systeem met een nadere per individuele (productie)order en product.

Bij deze methode van fabrieksboehouden is sprake van een  fabricageresultaat per periode. Op de genoemde fabricagerekening wordt debet de doorbelasting aan de productie geboekt (zoals grondstoffen, loonkosten, machinekosten en indirecte kosten) in een bepaalde periode. De rekening wordt gecrediteerd bij het gereedmelden van producten. De tegenhanger is dan de rekening BVrdGepVoo (31510) "Voorraad gereed product" die gedebiteerd wordt.

Behoudens efficiëncy- en prijsverschillen productie bevat de fabricagerekening dan mogelijk "Onderhanden werk". Dit onderhanden werk wordt aan het eind van een periode gezien als voorraad. 
Wat we hier mee bereiken is dat de fabricagerekening alleen efficiëncyverschillen bevat aan het eind van een boekingsperiode. 
Door deze boekingsmethode wordt voorkomen dat her resultaat op de winst- en verliesrekening beïnvloed wordt door OHW.

Om boekingsvoorbeelden te illustreren gaan we uit van het volgende fictieve productie voorbeeld. 

Volgens een vooraf opgestelde kostprijscalculatie is de kostprijs (€ 125) van een gereed product als volgt opgebouwd:

De directe kosten op basis van werkelijk gebruik bij het produceren van dezelde producten in een bepaalde periode is als volgt:

We houden hier geen rekening met afval (tijdens het productieproces) en uitval (afgekeurde producten).
Daarvoor verwijzen we naar de aparte Wiki's:

• RGS en Afval registreren in de boekhouding.
• RGS en Uitval registreren in de boekhouding.

Er wordt verder in de boekhouding gebruik gemaakt van de Permanence, hetgeen wil zeggen dat kosten en opbrengsten geboekt worden in de periodes waarop ze betrekking hebben.
Zie Wiki RGS en overlopende activa en passiva boeken, oftewel transitorische posten.

Het doorbelasten van de indirecte kosten vndt plaats op basis van de opslagmethode, waarbij we zijn uitgegaan van een tarief van € 20 euro per gereed product. Doorbelasten van de indirectie kosten kan ook plaatsvinden op basis van de uitgebreidere kostenplaatsenmethode.   

Boekingen

Er wordt gestart met boeken van gebruik van grondstoffen en andere kosten. Hiervoor hanteren we genoemde (werkelijke) kosten die we als volgt boeken. 

Gebruik van grondstoffen
Uitgifte via magazijn afgiftebonnen op basis van productie orders.

De boeking op basis van RGS luidt dan:

*) RGS kent (nog) geen aparte fabricagerekening.

Bestede arbeidsuren
Op basis van urenbriefjes per productie order.

De boeking op basis van RGS luidt dan:

Bestede machine uren
Op basis van opgave per productie order. 

De boeking op basis van RGS luidt dan:

*) RGS kent geen aparte rekening voor doorberekende indirecte kosten.

Opslag indirecte fabricagekosten gereed gemelde producten
Op basis van opgave aantal gereed gemelde producten in betreffende periode..
Stel dat er 90 producten gereedgemeld zijn.

De boeking op basis van RGS luidt dan 90 x € 20): € 1.800. 

Zie verderop ook de opslag indirecte fabricagekosten voor onderhanden werk.

Gereedmelding producten
Voorraad gereed product wordt continu bijgehouden in de boekhouding op basis van:
- Gereedmelding van producten, zowel eindproducten als halffabrikaten;
- Uitval;
- Verkoop van eindproducten;
- Gebruik van halffabrikaten; 

Stel dat we in betreffende periode 90 (eind)producten gereed melden. De kostprijs is extracomptabel gesteld op € 125.
De totale voorraadwaarde tegen kostprijs bedraagt dan (90 x 125) is dan € 11.250.

De boeking op basis van RGS luidt dan:

Uitval
Uitval zijn die producten die niet als vooraad gereed product geboekt worden vanwege afkeur. 
Het boeken van uitval wordt behandeld in de Wiki RGS en Uitval registreren in de boekhouding.

Verkoop van eindproducten
Hier maken we een zelfde soort boeking als bij de verkoop van producten door een handelsbedrijf:
Kort weergegeven als:
Debiteuren
Aan af te dragen btw
Aan omzet verkoop productiegoederen.
EN:
Kostprijs verkopen productiegoederen
Aan Voorraad gereed product.
Zie ook Wiki RGS en Verkoop met goederenuitgifte en verkoopfacturen boeken.

Gebruik van halffabrikaten
Hier maken we dezelfde boeking als bij het gebruik van grondstoffen.
Kort weergegeven als:
Kosten halffabrikaat
Aan voorraad halffabrikaat.
Zie ook Wiki RGS en Uitgifte van grondstoffen en halffabricaten boeken.

Als halffabrikaten verkocht worden, bijvoorbeeld aan een andere producent, dan krijgen we een zelfde journaalpost als bij de verkoop van een eindproduct.  

Onderhanden werk
Eind van de periode zijn dus nog 10 producten onderhanden (100 -/- 90 gereedgemeld).
Op basis van een onderliggende productie administratie kunnen we het bedrag aan onderhanden werk bepalen voor deze 10 producten. 
We gaan dan uit van de kostprijs en percentage gereedheid onderhanden werk.

Stel pecentage gereed is 50% en de kostprijs gesteld op 125 euro per product. 
Onderhanden werk is dan (50% van 125 euro maal 10 producten) 625 euro.
(Dit geldt dan zowel voor de directe kosten als de opslag voor indirecte kosten, begrepen in de kostprijs per product.)

De boeking op basis van RGS luidt dan:

Hier is sprake van een voorafgaande journaalpost (VJP) die we gelijk aan het begin van de nieuwe periode terug boeken.

Opslag indirecte fabricagekosten Onderhanden werk
Op basis van genoemd onderhanden werk boeken we ook de opslag indirecte fabricagekosten . 
Eerder is namelijk alleen de opslag geboekt voor gereed product.
Opslag indirecte kosten bedraagt 20 euro per product (onderdeel van de kostprijs).
10 onderhanden producten die 50% gereed zijn levert dan aan opslag indirecte kosten (50% van 20 euro maal 10) 100 euro.

De boeking op basis van RGS luidt dan:. 

Hier is sprake van een voorafgaande journaalpost (VJP) die we gelijk aan het begin van de nieuwe periode terug boeken.

Zie verderop ook de opslag indirecte fabricagekosten voor onderhanden werk.
  

Resultaat fabricagerekening

Het resultaat op de fabricagerekening aan het eind van de periode bedraagt dan:
(er vanuit gaande dat de voorgaande periode geen onderhanden werk bevat).

Op basis van de extracomptabel opgestelde kostencalculatie komen we tot de volgende verschillenanalyse:

We gaan er vanuit dat exact inzicht in efficiëncy- en prijsverschillen, naar meerdere gezichtspunten, verder wordt geboden via een onderliggende productie administratie met een uitgebreide voor- en nacalculatie.

Voor prijsverschillen op inkoop grondstoffen verwijzen we naar de Wiki voorraad boeken met prijs- en voorraadverschillen. 

Suggesties voor andere verwerkingen in de boekhouding zijn welkom.